Gemiddelde leestijd: 2 minuten
Hoe kan ik arbeidsfraude vermijden?
De zoektocht naar een nieuwe baan kan zelfs in de beste omstandigheden erg zenuwslopend zijn. Daar komt nog bij dat je vandaag extra voorzichtig moet zijn om vacaturefraude te vermijden.
Sinds de COVID-19-pandemie is het aantal bedrieglijke vacatures sterk toegenomen. Werken op afstand – en dus ook aanwerven op afstand – is courant geworden, waardoor ook bedriegers de kans krijgen om mensen online te benaderen. Ze hebben het dan vooral gemunt op pas afgestudeerden en nieuwe werkzoekenden.
Het doel van de zwendelaars is eenvoudig: ze willen tijdens het 'sollicitatieproces' je persoonsgegevens verzamelen, om je vervolgens te kunnen bestelen of op te lichten. Volgens de adviesdienst JobsAware heeft 74% van de werkzoekenden ten minste één keer gesolliciteerd voor een baan die hoogstwaarschijnlijk niet bestond.
Maar als je eenmaal weet hoe de bedriegers te werk gaan, kun je de trucs herkennen en ze vermijden.
Courante vormen van banenzwendel
Nepvacatures. Socialemediakanalen krioelen van de nepvacatures. Bedriegers maken Facebook-pagina's of LinkedIn-profielen aan om nepvacatures te publiceren. De platformen proberen dat wel te beletten, maar slagen daar helaas niet altijd in. Nepvacatures worden ook regelmatig op Twitter gedeeld via verkorte url-links (bit.ly of ow.ly). Ga dus altijd na of het account van de recruiter/werkgever op sociale media authentiek is, door de publicatiegeschiedenis en het aantal volgers te controleren.
Valse jobsites. Sommige bedriegers creëren zelfs valse job- of rekruteringswebsites. Dit type zwendel is vaak moeilijker te herkennen dan de andere, omdat de websites heel professioneel kunnen ogen. Meestal vraagt de site je om persoonsgegevens, zoals je bankrekening, onder het voorwendsel van een voorafgaande screening of om straks je 'loon' te kunnen storten.
Ongevraagde voorstellen. Als je je cv op het web hebt geüpload, is het mogelijk dat je een e-mail of zelfs een sms krijgt met een aantrekkelijk voorstel om van thuis uit te werken. Misschien herinner je je niet dat je voor die baan hebt gesolliciteerd (want dat heb je ook niet gedaan), maar als de afzender echt lijkt, kun je in de verleiding komen om het voorstel te aanvaarden. Je wordt dan snel via e-mail of sms 'aangeworven', om je persoonsgegevens te verzamelen. Er is natuurlijk helemaal geen baan, maar je identiteit is intussen wel gestolen.
Alarmsignalen
Onderstaande signalen kunnen erop wijzen dat de recruiter niet helemaal is wie hij lijkt te zijn.
- Haast en spoed. Wees op je hoede als het aanwervingsproces heel snel lijkt te gaan, zonder virtueel of fysiek gesprek met je toekomstige manager, en zonder verificatie van je ervaring of diploma's. In een normale sollicitatieprocedure praat je met verschillende mensen en zijn er ten minste twee vragenrondes.
- Vage contacten. Zwendelaars willen anoniem blijven of hun echte naam niet vertellen. Als een recruiter of werkgever niet bereid is tot een videochat of een persoonlijke ontmoeting, is de zaak verdacht. Als de communicatie alleen via sms verloopt, is dat eveneens een alarmsignaal. Je moet een recruiter altijd telefonisch of via videochat kunnen bereiken.
- Voorafbetalingen of aankopen. Een recruiter of werkgever mag je nooit vragen om te betalen om te solliciteren, een baan te krijgen of werk uit te voeren.
- Spel- en grammaticafouten. Iedereen kan zich weleens vergissen, maar nepvacatures zijn gemakkelijk te herkennen aan de vele fouten – die vaak een gebrekkige kennis van het Nederlands verraden.
- Geen employer branding. Bij de geringste twijfel over een recruiter of werkgever doe je er goed aan hem online op te zoeken. Als je weinig informatie vindt die op echte employer branding wijst – zoals digitale content over de werksfeer bij het bedrijf – is de kans groot dat het bedrijf en de baan gewoon niet bestaan.
- Een onwaarschijnlijk hoog loon of een riante startbonus. Als het te mooi is om waar te zijn, dan is het meestal ook niet waar. Toets een en ander aan de realiteit door de loonschalen voor vergelijkbare functies in je regio op te zoeken.
- Generieke e-mailadressen. Legitieme bedrijven hebben hun eigen e-maildomein. Ze gebruiken geen gratis generieke accounts zoals Yahoo of Gmail.
Laat je niet strikken
Vertrouwen op je intuïtie is de eerste regel om bedriegers geen kans te geven. Als je het gevoel hebt dat het contact wat te gretig is of het allemaal wat te gemakkelijk gaat, volstaat dat al om op je hoede te zijn.
Regel twee is voorzichtig zijn met je persoonsgegevens. Overweeg het aanmaken van een alternatief e-mailadres en een telefoonaccount op het internet (bv. Google Voice) voor de zoektocht naar je nieuwe baan. Geef geen identificatiegegevens of bankinformatie voor je een geverifieerd schriftelijk voorstel hebt aanvaard.
Tot slot is het altijd belangrijk om je zoektocht verstandig aan te pakken. Gebruik eerst je persoonlijke en professionele netwerken om contacten te vinden. Betrouwbare rekruteringsfirma's ontvangen je graag als sollicitant en loodsen je in je beste belang door het hele proces, waar je ook staat in je loopbaan.
