Lastig: die veelbelovende kandidaat zit voor je, maar is ontzettend zenuwachtig en klapt dicht. Hoe krijg je hem uit zijn schulp? Met een ijsbreker. Deze vorm van communicatie ontleent zijn naam aan het schip dat gebouwd is om zich een weg door het ijs te banen. In zekere zin is dat ook wat je doet met een figuurlijke ijsbreker: de blokkade doorbreken die tussen jou en je gesprekspartner in staat. Maar hoe pas je dat toe in een sollicitatiegesprek?
Bij binnenkomst
Realiseer je allereerst dat de sollicitatie al begint zodra de kandidaat je pand binnenkomt. Dit is dus hét moment om hem zich thuis te laten voelen. De meeste sollicitanten arriveren ruim op tijd, terwijl jij er misschien nog op gerekend had iets af te kunnen maken. Dat kan ook prima, maar laat de kandidaat niet langer wachten dan het afgesproken tijdstip. Zorg ervoor dat de receptioniste op de hoogte is van de komst van de sollicitant, zodat die bijvoorbeeld de jas aanneemt, even de toiletten aanwijst of alvast iets te drinken haalt.
Op weg naar de gespreksruimte
Vervolgens kom jij in beeld. Loop glimlachend op de kandidaat af en geef een hartelijke handdruk. Knoop een informeel praatje aan terwijl jullie naar de gespreksruimte lopen. Vraag de kandidaat of hij een voorspoedige reis heeft gehad vanuit zijn woonplaats, waarbij je die plaats ook daadwerkelijk noemt. Dan voelt het al wat meer alsof jullie elkaar kennen. Of haak in op het weer: dat regen niet leuk is – zeker onderweg naar je sollicitatiegesprek – zal iedereen beamen.
Om het gesprek te beginnen
Ook in de gespreksruimte is het een goed idee om de kandidaat nog even te laten wennen. Begin door je medegesprekspartners voor te stellen en toe te lichten wat hun rol bij deze sollicitatie is. Geef daarna aan wat de kandidaat van dit gesprek kan verwachten en ook hoelang het ongeveer zal duren. Een gespreksstructuur zorgt voor houvast. Zo’n structuur kan bijvoorbeeld zijn: informatie geven over het bedrijf en de functie, vragen stellen aan de kandidaat, vragen beantwoorden van de kandidaat. Of geef aan dat de kandidaat tussentijds vragen mag stellen, zodat het sollicitatiegesprek ook echt meer een gesprek is dan een kruisverhoor.
Tijdens het gesprek
Merk je tijdens het gesprek dat de kandidaat nog steeds erg zenuwachtig is en daardoor niet helemaal uit de verf komt? Ga dan eens in op zijn hobby’s en interesses. Misschien heeft hij die op zijn cv vermeld. Vraag dan bijvoorbeeld: “Ik zie dat je graag tennist. Doe je dat al lang? En speel je in competitieverband?” En staat daarover niets op het cv, dan kun je een algemenere vraag stellen, zoals: “Wat doe jij het liefst om te ontspannen na je werk?”
Niet dat het antwoord op dergelijke vragen nu meteen iets aan het licht brengt wat relevant is voor de functie. Maar je geeft het gesprek wel een wat informelere draai, en mensen praten graag over hun passie. Grote kans dus, dat de kandidaat hierdoor wat meer uit zijn schulp komt.
